De laatste jaren is er een zorgwekkende trend ontstaan, waarbij musea in toenemende mate moeite ondervinden om jongeren aan te trekken. Het aantal jongeren in het museum is sinds de jaren ’90 gestaag gedaald. Hoewel de introductie van de Museumkaart een positief effect heeft gehad op het aantal jonge bezoekers, profiteren voornamelijk grote bekende musea hiervan. Kleine musea moeten helaas echter constateren dat jongeren (15-25 jaar) slechts in beperkte mate vertegenwoordigd zijn in hun jaarlijkse bezoekersaantallen. Uit ons veldonderzoek, uitgevoerd in 2023, blijkt dat het aantal jongere bezoekers bij kleine (regionale) musea jaarlijks tussen de 2% en 5% schommelt. Het blijft dus een uitdaging om jongeren in het museum te krijgen, terwijl veel museumeigenaren sceptisch zijn over het enthousiasme onder jongeren om een museum te bezoeken.
Uit een grondig onderzoek, uitgevoerd onder jongeren in de leeftijd van 15-25 jaar, komt naar voren dat zij de voorkeur geven aan andere activiteiten boven een museumbezoek. Een enquête, uitgevoerd onder deze doelgroep in 2023, toont aan dat veel jonge mensen liever kiezen voor activiteiten die zij als stimulerend ervaren. Een museum bezoeken biedt voor hen niet dezelfde spanningsboog als bijvoorbeeld een bezoek aan een bioscoop of een dagje winkelen. Met de overvloed aan technologische ontwikkelingen in de afgelopen jaren hebben jongeren daarnaast talloze keuzemogelijkheden als het gaat om vrijetijdsbesteding. Het bezoeken van een museum staat daardoor laag op het prioriteitenlijstje van veel jongeren.
Toch is er hoop, aangezien dezelfde enquête aantoont dat jongeren wel degelijk geïnteresseerd zijn in museumbezoeken. Veel jongeren worden bijvoorbeeld aangetrokken door de mogelijkheid om kunst en cultuur op een digitale manier te ervaren. Vooral het ontdekken van de verhalen achter museumcollecties, met behulp van digitale middelen, werd gezien als een extra stimulans om een museum te bezoeken.
Jaarlijks bestaat 20% van de museumbezoekers uit jongeren onder de 18, blijkt uit onderzoeken van het CBS en de Museumvereniging. Ongeveer de helft van deze jonge bezoekers bezoekt echter alleen musea met hun basis- of middelbare school. Het aantal jongeren dat zelf een museum bezoekt is dus lager. Sinds 2015, zonder 2020 en 2021 meegerekend, bezoeken gemiddeld zo’n 3,7 miljoen jongeren onder de 18 jaarlijks zelfstandig een museum. Dit komt neer op ongeveer 11,94% van de jaarlijkse bezoekers. Daarbij moet worden benoemd dat deze cijfers gebaseerd zijn op binnen- en buitenlandse jongere bezoekers bij alle musea in Nederland. Bij kleine en/of regionale musea liggen de cijfers lager. In 2023 noteerden de kleine musea in Nederland zelfs een daling van 5% onder jeugdige bezoekers. De invoering van de Museumkaart had daarop dus helaas geen invloed.
De cijfers uit deze grafiek (september 2023) zijn opgesteld aan de hand van de statistieken van het CBS en de Museumvereniging.
Volgens ons zijn er, hoe uitdagend het ook is, voldoende mogelijkheden voor musea om jongeren in het museum te verwelkomen. Vooral de vooruitgang op het gebied van digitale oplossingen vergroot de interesse onder jongeren om een museum te bezoeken. Diverse onderzoeken tonen aan dat jongeren steeds meer van hun vrije tijd digitaal besteden. Naast hun dagelijkse gebruik van sociale media, spenderen ze hun vrije tijd voornamelijk aan YouTube, Netflix en internetten. Buitenshuis zijn jongeren vaak te vinden in bioscopen, waarna ze afspreken op terrassen of in cafés. Hierbij worden veel foto’s en video’s gemaakt, om hun sociale netwerk online op de hoogte te houden van hun activiteiten. Een digitale toevoeging aan uw museum zal jongeren dus sneller laten kiezen voor een museumbezoek. Ook zullen ze hun bezoek dan delen op social media, waardoor meer jongeren geïnteresseerd raken in het bezoeken van musea.
Het gebruik van digitale middelen is dus essentieel om meer jongeren in het museum te krijgen. Dit komt vooral doordat we leven in een tijd waarin digitalisering een cruciale rol speelt. Digitale museumtours vormen een waardevolle aanvulling op het aanbod van collectiestukken. Ons ontwikkelde product is een voorbeeld van een haalbare digitale oplossing voor kleine musea met beperkte financiële middelen. Tegen een aantrekkelijke en voor het grootste deel extern gefinancierde projectprijs kunnen we een mooi digitaal product creëren. Hierdoor kunnen zowel jongere als oudere museumbezoekers op een plezierige manier kennismaken met de verhalen in uw museum.
Ons digitale product is meermaals getest voordat deze daadwerkelijk voor het eerst is gelanceerd. Op dit moment gebruiken onder andere Het Dordts Patriciërshuis en Molenstichting SIMAV onze digitale producten in het museum. Dit doen zij om jongeren meer te interesseren in de verhalen van hun musea en cultuurinstanties. Hiervoor hebben wij digitale oplossingen ontwikkeld voor verschillende leeftijden binnen de jongerendoelgroep. De kindertours zijn bedoeld voor jeugd van 8 tot 12 jaar. De jongerentours zijn ontwikkeld voor jongeren van 12 tot 25 jaar, waarbij de informatie in verschillende gradaties beschikbaar is gesteld.
Westeinde 10
+31 6 461 081 31
info@binnenbijmusea.nl
© 2023 Onderdeel van Bri-X B.V.
KVK: 61183547
Webdesign door Muninn Media
Vul onderstaande gegevens in en wij nemen zo spoedig mogelijk contact met u op!